Jednym z kluczowych aspektów sprawowania opieki nad osobą starszą i niepełnosprawną w środowisku domowym jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia w zakresie wykonywania codziennych czynnościach jak np. Pomoc w ubieraniu się, karmienie, utrzymanie higieny osobistej, przygotowanie leków, prześcielenie łóżka i układanie chorego w łóżku, załatwianie spraw urzędowych, a także zapewnienie rozmowy, wysłuchania i udzielenie wsparcia emocjonalnego. Akceptowanie, respektowanie oraz spokojne wysłuchanie osób starszych w zakresie podejmowanych przez nich decyzji zapewniają poczucie zachowania autonomii i godności osób starszych. To bardzo ważna kwestia i nie powinna być pomijana podczas sprawowania opieki. Kiedy mamy osobę starszą, która wymaga specjalistycznej opieki w wyniku chorób otępiennych, schorzeń onkologicznych czy też neurologicznych wówczas opieka staje się jeszcze bardziej złożona. Ważne jest, by sięgnąć odpowiednio wcześniej po profesjonalną pomoc i nie pozostawać samemu w trudnej sytuacji. W związku ze sprawowaniem opieki przez rodziny lub opiekunów nieformalnych często dochodzi do wielu trudności, które zaczynają wpływać na całe życie rodzinne wszystkich członków danej rodziny.
Do głównych wyzwań podczas sprawowania opieki w środowisku domowym przez rodziny najczęściej należą:
- Brak wiedzy, gdzie szukać pomocy – jest to pierwszy i najważniejszy problem z jakim musi mierzyć się rodzina podczas rozpoczęcia sprawowania opieki nad osobą starszą i niepełnosprawną. Wiele rodzin nie wie jak poruszać się w tematyce opieki, gdzie szukać pomocy i wsparcia. Jest to naturalne chociażby z tego powodu, że bardzo często osoby te na co dzień sprawują różne funkcje zawodowe i niekoniecznie związane z medycyną czy też opieką nad seniorem.
- Wyczerpanie i zmęczenie – to kolejny problem, z którym mierzą się rodziny i nieformalni opiekunowie. Z jednej strony następuje zmęczenie spowodowane nadmiarem obowiązków jak praca zawodowa, własna rodzina i opieka nad osobą starszą, a z drugiej strony wyczerpanie spowodowane ciągłym szukaniem pomocy.
- Odczuwanie różnych emocji jak bezsilność czy bezradność wobec cierpienia seniora – rodziny i opiekunowie nieformalni osób starszych mają pełne prawo, by czuć całą gamę różnych emocji. To naturalne, że mogą się czuć bezradni wobec sytuacji z jaką się mierzą. Nie zawsze są w stanie pomóc tak, jakby chcieli. I nie wynika to że złej woli rodziny, tylko najczęściej z sytuacji zdrowotnej osoby starszej.
- Konflikty rodzinne – to ważny aspekt o którym należy mówić. Często zdarza się, że opiekując się osobą starszą rodziny mają zdecydowanie mniej czasu dla własnego środowiska domowego. Wówczas mogą się pojawiać konflikty rodzinne lub poczucie niezrozumienia. Z jednej strony mniej czadu dla własnej rodziny, ponieważ jest dodatkowe zajęcie nad seniorem, a z drugiej strony zmęczenie i brak możliwości poświęcenia uwagi własnej rodzinie tak, jak to było przed chorobą osoby starszej. Również I konieczność podejmowania decyzji, które są trudne prowadzi do konfliktów, zwłaszcza tam, gdzie nie ma jedności w prezentowanym stanowisku.
- Wyzwania logistyczne – kiedy osoba starsza wymaga częstych wizyt u specjalistów w ośrodkach zdrowia że względu na stan zdrowia, wówczas pojawiają się problemy logistyczne kto i w jaki sposób będzie mógł odbyć taką wizytę z osobą starszą. Szczególny problem występuje w tych rodzinach, gdzie do opieki zobowiązana jest tylko jedna osoba.
- Problemy finansowe – opieka nad osobą starszą jest niewątpliwie bardzo kosztowna. Zwłaszcza, jeśli senior choruje przewlekłe, gdzie potrzebuję wielu leków czy dodatkowego sprzętu medycznego lub rehabilitacyjnego. Wówczas bardzo często rodziny muszą szukać rozwiązań w jaki sposób dostosować swój budżet do nowych potrzeb w taki sposób, by móc wszystko opłacić i przeżyć do kolejnej pensji.
- Stres i lęk – to jeden z ważniejszych aspektów towarzyszący niejednokrotnie sprawowaniu opieki nad osobami starszymi. Rodziny bardzo często stresują się, kiedy muszą wyjść np. Na zakupy, a w domu pozostaje osobą leżącą. Bardzo często rodziny boją się, a nawet nie wiedzą czy mogą wyjść i zostawić na chwilę seniora samego czy nie. Do tego często dochodzi lęk, że podczas ich nieobecności coś się „wydarzy.”
- Zaniedbywanie siebie i swoich potrzeb – to bardzo ważny problem, który dotyczy wielu rodzin sprawujących codzienną opiekę nad osobą starszą. Często jest tak, że rodziny poświęcają się opiece nad seniorem zapominając o sobie i swoich potrzebach. Wszystko zaczyna się skupiać tylko wokół opieki nawet często kosztem zdrowia rodzin. To z kolei prowadzić może bardzo często do zaburzeń nerwicowych, depresji ale i również problemów kardiologicznych czy też neurologicznych.
To tylko niektóre problemy i wyzwania z jakimi muszą się mierzyć rodziny osób starszych. Wyzwań jest mnóstwo, a w każdą rodzina mierzy się z czymś innym. Dlatego też warto pamiętać, by sięgać po pomóc z zewnątrz i nie pozostawać samemu z trudnościami. Warto zaznaczyć, że opieka nad osobami starszymi I niepełnosprawnymi w środowiskach domowych może być pełna satysfakcji, miłości oraz wdzięczności ze strony osób którymi się zajmujemy. Jednakże nigdy nie możemy zapominać o sobie i swoich potrzebach oraz emocjach, które w danym momencie przeżywamy. Ważne jest, by rodzina była świadoma wyzwań, które są niewątpliwie wpisane w opiekę nad seniorem i nie baza się prosić o pomoc i wsparcie. Nie zapominajmy, że opieka nad osobą starszą jest skuteczna tylko wtedy, jeśli sami otrzymujemy wsparcie. Dlatego należy zawsze szukać pomocy, jeśli tylko czujemy, że samodzielnie nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z codzienną opieką nad osobą starszą. Jeśli sami doświadczamy trudności z radzeniem sobie z emocjami, jakie towarzyszą nam podczas sprawowania opieki nad osobą starszą , nie bójmy się poprosić o wsparcie I pomoc psychologiczną. Nasze zdrowie psychiczne jest bardzo ważne, a niejednokrotnie tak często o nim zapominamy. Nie wyrażone emocje mogą powodować wiele zła dla funkcjonowania całego naszego organizmu. Z drugiej strony, gdy senior widzi, że jesteśmy smutni lub apatyczni, On sam również będzie przeżywał nasze emocje wewnątrz, a to z kolei nie będzie wpływało korzystnie na stan zdrowia. Każda osoba starsza zasługuje na godną i komfortową starość oraz empatyczną, pełną szacunku pomoc, która będzie uwzględniała potrzeby seniora. Decydując się na opiekę nie zapominajmy o tym i dbajmy również o siebie, by satysfakcja płynęła ze sprawowanej opieki zarówno dla seniora jak i dla nas.
