Najczęstsze formy spędzania czasu po przejściu na emeryturę
Wspaniałe jest to, że coraz więcej osób w podeszłym wieku uczęszcza na zajęcia sportowe oraz korzysta ze specjalnie przygotowanych dla nich spotkań dotyczących różnych zainteresowań. Warto jest „wyjść do ludzi” i cieszyć się każdym dniem, ponieważ przejście na emeryturę nie musi oznaczać konieczności zajęcia wygodnego miejsca w fotelu przed telewizorem. To nie musi być koniec atrakcyjnego życia, ale może właśnie nowy początek!
Warto zwrócić uwagę na to, że część starszych osób skupia się na opiece nad wnukami – to wspaniała pomoc, tak często niestety niedoceniana. Jeśli czytają ten artykuł osoby, które są właśnie w takiej sytuacji, to drodzy Państwo przyjmijcie ode mnie ogromne podziękowanie za wasz wkład, wiedzę, doświadczenie, jakie przekazujecie młodym pokoleniom oraz poświęcony czas. To dzięki Wam wiele osób ma możliwość rozwijać się zawodowo i zarobić na utrzymanie rodziny, jednocześnie zostawiając własne dzieci pod troskliwą opieką. Proszę jednak nie zapominajcie w tym wszystkim o sobie! Macie prawo, a nie obowiązek pomagać przy opiece nad dziećmi. To jest Wasze życie, w którym powinniście zadbać również o swoje zdrowe odżywianie, ruch, dobre samopoczucie oraz sprawność intelektualną – bez względu na wiek nadal możecie rozwijać swoje pasje. Czym dłużej będziecie dbać o swoje ciało i umysł, tym dłużej będą one Wam dobrze służyły.
Większość seniorów z łatwością poświęca swój czas dla bliskich, dbają o ich potrzeby z góry zakładając, że sami już osiągnęli to, czego chcieli i nie potrzebują wiele do szczęścia. Zakładają, że jak tylko wystarczy im na lekarstwa, opłacenie mieszkania i coś do jedzenia to już będzie dobrze. Chcą żeby „młodzi” korzystali z życia, bo tak wiele jeszcze przed nimi, a sami delikatnie „usuwają się w cień” w obawie, żeby nie być ciężarem dla rodziny.
Co dzieje się dalej? Zaczynają się problemy! Tak, trzeba powiedzieć to wprost – rezygnując z aktywnego życia, zarówno pod kątem sportowym, jak i towarzyskim ludzie na własne życzenie zaczynają chorować. Pojawiają się problemy ze stawami, bo większość czasu spędzają w domu i nawet wyjście na małe zakupy, czy zejście po kilku schodach zaczyna sprawiać trudności. Nie jest to tylko powiedzenie, że „narząd nieużywany zanika”. Złamana noga, będąc unieruchomiona w gipsie może stać się nawet kilka centymetrów szczuplejsza od zdrowej nogi. Mięśnie, które nie mają regularnego ruchu stają się coraz słabsze, mniej elastyczne, a stawy bardziej niestabilne i narażone na urazy, ponieważ straciły swój „ochronny gorset” jakim są mocne mięśnie. Przy małej ilości ruchu znacznie łatwiej przybiera się też na wadze, a to dodatkowe obciążenie dla stawów.
Kolejnym ważnym tematem, do którego chciałabym powrócić jest izolowanie się od innych osób. Brak kontaktu z drugim człowiekiem sprawia, że wiele osób zaczyna wpadać w depresję. Z dnia na dzień mają coraz mniejszą ochotę na spotkania, potrafią nawet tłumaczyć się tym, że nie chcą słuchać, jak inne starsze osoby narzekają na swoje choroby i wolą już siedzieć sami w domu. Programy telewizyjne oraz informacje zawarte w Internecie zazwyczaj przedstawiają tragiczne wydarzenia w kraju i na świecie oraz opisują kolejne podwyżki rachunków, co potrafi jeszcze bardziej zmartwić, a często nawet zastraszyć ludzi zniechęcając ich do robienia czegokolwiek. Można by było długo wymieniać to, co jest dookoła nas złe i pokazywać jak negatywnie to na nas wpływa oraz dlaczego zachowujemy się tak, a nie inaczej, do tego dodając jeszcze, że przy tak niskich emeryturach człowieka nie stać na to, żeby o siebie dbał.
Można narzekać dalej, ale można też spojrzeć na to z innej strony i dostrzec, jak wiele jest możliwości. Zaprezentuję kilka przykładów na to, że przy niewielkim nakładzie finansowym, a często za darmo osoby starsze mogą zrobić dla siebie wiele dobrego i sprawić, że ich życie stanie się o wiele przyjemniejsze, ciało sprawniejsze i wróci energia oraz chęć do życia. Część podanych przykładów może wydawać się oczywista, warto jednak o nich przypomnieć, by skłonić do przemyśleń. Inne natomiast mogą się okazać dla niektórych osób czymś całkiem nowym i ciekawym.
Aktywność na świeżym powietrzu – darmowa recepta na zdrowe ciało
Zacznijmy od najprostszych przykładów. Osoba, która już od dłuższego czasu przebywa w domu i ma na co dzień niewiele ruchu, zanim wyjdzie na zewnątrz może „rozruszać” i wzmocnić swoje ciało np. przez dłuższe spacery po mieszkaniu.
Uruchomienie stawów ułatwi jazda na stacjonarnym rowerku lub rowerku rehabilitacyjnym, który ma niewielkie rozmiary i umożliwia ćwiczenie zarówno nóg i jak i rąk.
Znalezienie stabilnego małego stołka schodkowego pozwoli na ćwiczenie wychodzenia po schodach. Jego rolę może pełnić np. antypoślizgowy taboret/podstawka dla dzieci lub stołek toaletowy.
Bardzo szeroki zakres możliwości w postaci różnego rodzaju gimnastyki dla seniorów o różnym stopniu zaawansowania oferuje Internet. Tam można znaleźć proste ćwiczenia pokazane w formie krótkich filmów, z instruktorem, który tłumaczy jak prawidłowo wykonać każdy ruch. Sprawniejsze osoby, które potrzebują urozmaicenia mogą skorzystać z zajęć tanecznych.
Kiedy już osoba starsza poczuje, że jest w stanie swobodniej poruszać się po swoim mieszkaniu i nie ma większych problemów z wychodzeniem po schodach to jest to dobry moment na wyjście na zewnątrz. Stopniowe wydłużanie trasy spaceru będzie poprawiało kondycję, a możliwość podziwiania przyrody dodatkowo wpłynie pozytywnie na psychikę. Osoby, które lubią spędzać czas w samotności mogą wybierać na spacery mniej uczęszczane parki, a ci, którzy potrzebują towarzystwa mają idealny pretekst, by zaprosić kogoś na wspólny spacer.
Jeśli ktoś czuje, że jego sposób chodzenia jeszcze nie jest zbyt stabilny, to tu z pomocą przychodzą kijki trekkingowe z regulacją wysokości (kije do nordic walking). Marsz z takimi kijkami jest polecany dla osób w każdym wieku. W zależności od tego, w jakim tempie ktoś będzie się poruszał, może to być sport wyczynowy lub aktywność rekreacyjna, która zaangażuje różne grupy mięśniowe, wpłynie na poprawę ogólnej sprawności organizmu i wydolności oddechowej.
Kolejnym wspaniałym rozwiązaniem są siłownie plenerowe, stworzone na świeżym powietrzu, z których może skorzystać każdy, bez żadnych opłat. Zamieszczone w nich urządzenia zostały dobrane tak, by były łatwe w obsłudze, intuicyjne, a często dodatkowo posiadają one też rysunkową instrukcję obsługi. Wśród tych urządzeń możemy znaleźć np. stepper, drabinkę, poręcze, orbitrek, twister czy rowerek.
Dodatkowe możliwości pojawiają się przed seniorami już za niewielką opłatą dzięki wielu dofinansowanym programom i akcjom promocyjnym. Osoby starsze mogą korzystać ze zorganizowanych zajęć w grupach ćwicząc np. jogę lub pilates. Warto pamiętać także o basenie, gdzie poza pływaniem prowadzony jest również aerobik w wodzie (aqua aerobic), opierający się na ćwiczeniach przy których woda stanowi formę odciążenia, a co za tym idzie ułatwia wykonywanie ruchów. Często na basenie znajdują się bicze wodne, które mogą pomóc w zwalczaniu dolegliwości bólowych poprzez rozmasowanie mięśni. Warto w razie wątpliwości skonsultować z lekarzem swój stan zdrowia pod kątem korzystania z tego rodzaju ćwiczeń oraz basenu, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania.
„W zdrowym ciele zdrowy duch”
Zostały omówione przykładowe rozwiązania, które mogą pomóc osobom starszym usprawnić ciało, ale nie zapominajmy o tym, jak ważna jest również sprawność mózgu. Mózg potrzebuje bodźców do prawidłowego funkcjonowania, zachęty do pracy jaką też możemy mu dostarczyć na wiele sposobów.
Bardzo dużo możliwości daje wykonywanie zadań intelektualnych, wśród których możemy wymienić np. sudoku, łamigłówki, rozwiazywanie krzyżówek, układanie puzzli, szachy, gry planszowe czy logiczne typu „memory”.
Bez względu na wiek można rozpocząć naukę nowych umiejętności takich jak gra na instrumencie, nauka języków obcych, czy też obsługa komputera. Zaangażowanie do pomocy w takiej nauce młodszych członków rodziny sprawi, że i oni poczują się ważni i potrzebni, a w rezultacie wpłynie to na lepsze relacje między pokoleniami. Przyjęcie pomocy od wnuków przy wytłumaczeniu jak np. działa telefon komórkowy może być początkiem rozmów o młodych latach ich dziadków. Przywołanie wspomnień i oglądanie zdjęć może zaciekawić dzieci i zachęcić do słuchania opowieści historycznych, które dadzą starszym osobom możliwość wykazania się swoją wiedzą.
Czasem wystarczy się tylko rozejrzeć, bo świat, który nas otacza daje ogromne możliwości na rozwój, nawiązanie znajomości, a może nawet odnalezienie prawdziwej miłości, na którą zasługuje każdy, bez względu na wiek.
Czy jakość życia osób starszych może się zmienić?
Nigdy nie jest za późno, by dokonać zmian w swoim życiu na lepsze. Nawet niewielka ilość ruchu wykonywana regularnie sprawi, że człowiek dłużej pozostanie sprawny i niezależny. Natomiast rozwijanie swoich zainteresowań w gronie znajomych lub samodzielnie wpłynie na poprawę samopoczucia, pozwoli nawiązać nowe znajomości i dzielić się z innymi swoją wiedzą oraz doświadczeniami. Pamiętajmy o tym, że aktywność fizyczna może zarówno zapobiegać jaki i łagodzić przebieg chorób przewlekłych (np. cukrzycy czy miażdżycy), wpłynie na podniesienie naturalnej odporności organizmu i ułatwi kontrolowanie masy ciała. Dbanie o stawy zmniejszy ryzyko powstawania ich urazów oraz dolegliwości bólowych występujące np. w przebiegu chorób zwyrodnieniowych stawów.
Pomóżmy seniorom odnaleźć dla nich nową drogę do aktywnego i atrakcyjnego życia, aby czuli się potrzebni, szczęśliwi i jak najdłużej pozostawali w dobrym zdrowiu.
Bibliografia:
1. Enelsenior, Aktywnosć fizyczna seniorów. Jak dbać o kondycję na emeryturze? https://enelsenior.pl/pl/artykuly/aktywnosc-fizyczna-seniorow-jak-dbac-o-kondycje-na-emeryturze [dostęp 2024-03-10]
2. Internetowy Sklep Medyczny EWAMED, Rowerek do ćwiczeń rąk i nóg rotator rehabilitacyjny https://esklep-medyczny.pl/rowerek_rehabilitacyjny_dla_seniorow [dostęp 2024-03-10]
3. Kraków.pl, Poćwicz w siłowni plenerowej https://www.krakow.pl/krakow_w_formie/259223,2173,komunikat,pocwicz_w_silowni_plenerowej.html [dostęp 2024-03-10]
4. Senihelp24, 14 pomysłów na ciekawe aktywności z seniorami podczas zimowych wieczorów https://senihelp24.pl/14-pomyslow-aktywnosci-z-seniorami/ [dostęp 2024-03-10]
